De vraag naar wiet als medicijn is behoorlijk gestegen. De enige producent van medicinale wiet in europa is Bedrocan. Het afgelopen jaar produceerde Bedrocan in opdracht van het VWS (ministerie van volksgezondheid, welzijn en sport) 1500 kilo medicinale cannabis. 4 jaar geleden lag dat nog op 200 kilo.
Inmiddels heeft het bedrijf al 13 jaar ervaring. Door de feedback die ze krijgen hebben ze op dit moment een redelijk inzicht welke variant van het plantje bij welke conditie helpt, al weet de grootste groep patiënten helaas niet dat cannabis kan helpen bij wat zij mankeren.
Ondanks de toenemende vraag bestaat er nog veel onduidelijkheid over medicinale cannabis. Voor velen blijft het een product uit de goot. Tot zij erachter komen welk nut het als geneesmiddel heeft. Langzaam ontstaat het besef dat er verschil is tussen recreatieve en medicinale cannabis. Ook onder medici. Er is echter één probleem: een arts is opgeleid om zich bij het voorschrijven van medicijnen te laten leiden door zogenaamd klinisch onderzoek. En dat is in het geval van medicinale wiet te beperkt uitgevoerd.
Coffeeshop
Een goede wetenschappelijke studie naar de effecten van cannabis is peperduur. En zonder klinisch bewijs wordt een patiënt al snel doorverwezen naar een coffeeshop. ,,Maar dat is geen oplossing”, zegt Erkelens (bestuursvoorzitter Bedrocan). ,,Patiënten kunnen het daar kopen, maar verzekeringsmaatschappijen vergoeden het niet. Laat staan begeleiding van een arts. Bovenal is de inhoud en de kwaliteit van de cannabis volstrekt onbekend.” De hoeveelheid werkzame bestanddelen in de voorgeschreven dosis mediwiet is zo laag, dat je er volgens Erkelens niet eens high van kunt worden – tenzij je een overdosis neemt.
De NHG is vanwege de groeiende vraag druk doende een officieel standpunt te formuleren. ,,Vooruitlopend hierop vindt het NHG het niet verstandig patiënten naar een coffeeshop te verwijzen”, zegt Janssen.
Erkelens zegt dat het aan fabrikanten is om te bewijzen dat cannabis als medicijn werkt. Een prima streven, meent Rob Heerdink, universitair hoofddocent farmacie aan de Universiteit Utrecht. Hij plaatst wel kanttekeningen.
Moeilijk product
,,Het is een ontzettend moeilijk product om te onderzoeken, omdat het om een plantaardig product met veel verschillende stoffen gaat. Bovendien zijn er verschillende toedieningsvormen en wordt het gebruikt bij erg gecompliceerde aandoeningen.” Nog iets: de uitkomsten die tot nu bekend zijn, zijn volgens Heerdink te mager. ,,De aantoning van de effectiviteit is gewoon nog onvoldoende. Kijk naar patiëntervaringen en je hoort dat een flink aantal mensen ermee geholpen is, maar dat is niet genoeg om een geneesmiddel geregistreerd te krijgen. Geen wonder dat zorgverzekeraars het gebruik vaak niet vergoeden.”
Wil je cannabis als medicijn benaderen, dan moet de zekerheid worden geboden dat het voorgeschreven product van goede kwaliteit en getest is. Bij Bedrocan komt elk plantje van een bepaalde soort uit hetzelfde zaadje en is identiek aan zijn soortgenoten.
Kweken
Ook bij het kweken van medicinale wiet bestaat een internationaal stelsel van regels, dat door een externe partij getoetst wordt. Sinds januari is Bedrocan de enige medicinale cannabisteler ter wereld die officieel volgens de GMP-normen produceert. GMP (Good Manufacturing Practice) is binnen de farmaceutische industrie een begrip bij het maken van medicijnen, maar niet eerder toegepast bij het telen van een plant. Erkelens: ,,Het is enorm lastig om dat te doen.”
De gegarandeerde samenstelling van de plantjes van Bedrocan geeft de Groningers volgens Heerdink een behoorlijk voorsprong in het onderzoek. ,,Dan nog blijft het een hele opgave. Je kunt wel zeggen dat het middel tegen zenuwpijn werkt; dat wil niet zeggen dat het bij andere kwalen aanslaat.”
Heerdink ziet mede daardoor niet snel een grote omslag in onderzoeksland. ,,De grote farmaceuten zien niet zoveel in cannabis om technische redenen, omdat het lastig is om het middel te produceren, maar ook om politieke redenen. Mochten zij er ooit iets mee willen doen, dan zullen zij liever de werkzame stoffen uit het plantje willen halen om die te patenteren en daar vervolgens reguliere medicatie van te maken.”
Ouderen
Wegens het ontbreken van grondig klinisch onderzoek kiezen vooral patiënten die al van alles hebben geprobeerd nu voor medicinale cannabis. Met name ouderen kloppen aan voor een van de vijf soorten die Bedrocan verstrekt. ,,De keuze voor cannabis is vaak een laatste redmiddel. Zo zijn veel van onze gebruikers oudere kankerpatiënten die een pijnstiller zoeken. Zeker als ze naar de palliatieve fase gaan, durven ze de stap naar cannabis te maken”, zegt hij.
Erkelens ziet de productie van Bedrocan voorlopig niet stagneren. ,,Alleen al in Nederland is de vraag in 2016 met 50 procent toegenomen ten opzichte van het voorgaande jaar. En in dat jaar zagen we ook al een toename van 50 procent. De verwachting is dat we doorgroeien naar een teelt van 4.000 tot 6.000 kilo op jaarbasis.”
